Spat bij paarden

Spat is artrose in het spronggewricht van het achterbeen van een paard. Hoewel spat bij veel paarden begint bij enkel lichte stijfheid, is het een erg vervelende en pijnlijke aandoening. Maar wat is spat precies, hoe ontstaat het en kun je het voorkomen? We vertellen je meer.

Wat is spat?

Spat is een vorm van artrose (osteo-artrose) waarbij gewrichtsslijtage optreedt in het spronggewricht van een paard. Door de slijtage wordt er vaak extra kraakbeen en bot aangemaakt waardoor het gewricht niet meer soepel over elkaar kan geleiden maar in plaats daarvan ruw wordt. Slijtage aan de gewrichten van een paard gaat gepaard met pijn en ongemak en zorgt daarnaast voor stijfheid bij het bewegen. 

Hoe herken je spat bij paarden?

De symptomen van een paard met spat kunnen erg verschillen. Zeker in een vroeg stadium van spat kan het moeilijk te herkennen zijn. Mogelijk symptomen van spat kunnen zijn:

• Lichte stijfheid: de stijfheid kan in het begin zo minimaal zijn dat het amper wordt opgemerkt.
• Kreupelheid: dit kan acuut zijn, maar ook geleidelijk komen.
• Vochtophoping rond het spronggewricht: deze zwelling is zacht en kan je licht indrukken.
• Een zwelling op het spronggewricht: deze zwelling komt door woekerend bot en is dus erg hard.

Wat zijn de oorzaken?

Spat is een vorm van artrose. Artrose is slijtage aan de gewrichten wat ontstaat door meermaalse, lichte beschadigingen aan het kraakbeen en de gewrichten. Dit kan komen door overbelasting, ouderdom of eerdere blessures. Hoewel spat dus verschillende oorzaken kan hebben, zijn dit de meest voorkomende:

• Ouderdom
• Overbelasting (bijvoorbeeld door te zware trainingen of een slechte bodem)
• Blessures (verstappen of verdraaien, maar ook door opgelopen trauma door bijvoorbeeld een trap van een ander paard)  
• Erfelijke factoren

Behandelingen van spat

Heeft jouw paard last van stijfheid of kreupelheid, en vermoed je dat jouw paard misschien spat heeft? Raadpleeg dan altijd een dierenarts. Spat is gewrichtsslijtage en daarom helaas onomkeerbaar. De behandeling van spat bestaat dan ook voornamelijk uit het proberen te voorkomen dat de slijtage verergert. Aan de hand van de ernst van de klachten, zal de dierenarts mogelijk onderstaande behandelingen toepassen of adviseren:

• Medicatie: zoals pijnstillende ontstekingsremmers of corticosteroïden die in het gewricht worden ingespoten.
• Operatie: in sommige gevallen adviseert de dierenarts een operatie waarbij het spronggewricht chirurgisch wordt vastgezet.
• Orthopedisch spatbeslag: door de stand van het been aan te passen is het soms mogelijk het spronggewricht te ontlasten.
• Fysiotherapie: door een paard zijn lichaam optimaal te laten gebruiken kan je bijvoorbeeld rugklachten door overcompensatie voorkomen. 

Manieren om spat te voorkomen

Gewrichtsslijtage zoals spat is voor een paard niet te genezen. Daarom is het altijd het beste om het zoveel mogelijk te voorkomen. Helaas is dit niet altijd mogelijk, bijvoorbeeld wanneer de slijtage door ouderdom komt. Wat je wel kunt doen, is ervoor zorgen dat je het risico op overbelasting en blessures zo veel mogelijk beperkt. Train daarom altijd op een manier die passend is bij de leeftijd, conditie en omstandigheden van je paard en wees waakzaam voor blessures door bijvoorbeeld te zorgen voor een goede ondergrond in de rijbaan.

De gewrichten ondersteunen met supplementen

Als je de gewrichten van je paard van binnenuit extra wilt ondersteunen kun je ondersteuning bieden met supplementen. Het is goed om te weten dat je slijtage zoals artrose en spat hiermee niet kan genezen of voorkomen. Wel kan je de gewrichten ondersteunen waardoor je de beweeglijkheid van je paard kan bevorderen. Denk hierbij aan supplementen met glucosamine, MSM en hyaluronzuur.