Cushing (PPID)
bij paarden

Cushing bij paarden

De ziekte van Cushing, ook wel syndroom van Cushing of PPID, is een aandoening die voornamelijk voorkomt bij oudere paarden. In het kort is bij paarden met Cushing de hormoonhuishouding ontregeld, waardoor verschillende klachten ontstaan. In deze blog vertellen we je wat Cushing precies is, wat de symptomen zijn, de behandeling en waarop je moet letten qua voeding. Lees snel verder!

Wat is Cushing (PPID)?

De ziekte van Cushing wordt ook wel het syndroom van Cushing of PPID genoemd. PPID staat voor Pitituary Pars Intermedia Dysfunction, wat je simpelweg kan vertalen naar een verstoorde functie van het middendeel van de hypofyse. Dit deel in de hersenen is verantwoordelijk voor de productie van een groot aantal hormonen van een paard. Wanneer een paard PPID heeft en de hypofyse verstoord is, worden er te veel hormonen afgegeven. Deze hormonale onbalans kan zich uiten in verschillende verschijnselen, waaronder ook een verhoogde glucosespiegel waardoor paarden met PPID eerder te maken krijgen met hoefbevangenheid.

Wat zijn symptomen van Cushing bij een paard?

Er zijn verschillende symptomen die passen bij Cushing en waaraan je de aandoening dus eventueel kan herkennen:

• Veel drinken en veel plassen: door de hormonale onbalans kunnen paarden veel dorst krijgen. Omdat je niet altijd door hebt hoeveel je paard drinkt, merk je dit vooral aan een natte stal.
• Lange en/of krullende vacht: paarden met Cushing hebben moeite met verharen, waardoor ze soms het hele jaar door een lange vacht kunnen hebben. Dit kan op het gehele lichaam zijn, maar ook op slechts enkele plekken.
• Overmatig zweten: abnormaal veel zweten, soms ook op ongebruikelijke plekken.
• Veranderingen in de bespiering: denk aan het verliezen van bespiering, voornamelijk in de bovenlijn van het lichaam, dus in de rug en boven op de achterhand.
• Vetophopingen: lokale vetophopingen, met name boven de ogen maar ook op andere plekken in het lichaam kan vet ophopen.
• Bolle hangbuik: door het afnemen van bespiering in de rug in combinatie met (lokale) vetophopingen kan een bolle hangbuik vormen.
• Hoefbevangenheid: door de verstoring in de aanmaak van hormonen wordt ook de suikerstofwisseling verstoord. Hierdoor hebben paarden met PPID een verhoogd risico op hoefbevangenheid en moet hier dus extra goed op worden gelet. 
• Verminderde vruchtbaarheid: merries kunnen door Cushing afwijkende hengstigheid ervaren en daarnaast kan de vruchtbaarheid afnemen. 
• Gevoeligheid voor infecties: PPID kan de weerstand van een paard aantasten waardoor ze extra gevoelig raken voor infecties. Ook kunnen wondjes hierdoor in sommige gevallen moeilijk genezen.

Symptomen van de ziekte van Cushing zijn erg uiteenlopend en kunnen ook een andere oorzaak hebben. Heeft jouw paard een of meerdere van bovenstaande symptomen? Raadpleeg dan altijd een dierenarts voor advies.

Ziekte van Cushing: onderzoek, behandeling en medicatie

Om te bepalen of een paard de ziekte van Cushing heeft is een bloedonderzoek nodig. Het onderzoek bestaat meestal uit een eenmalige bloedafname waarin het monster wordt onderzocht op het hormoon ACTH. Dit is namelijk een hormoon dat verhoogd zal zijn wanneer een paard last heeft van PPID. Bij twijfel wordt de test na een paar maanden herhaald of volgen aanvullende onderzoeken.

De ziekte van Cushing is voor paarden helaas nog niet te genezen. Gelukkig is Cushing met de juiste behandeling vrij goed onder controle te houden en ligt de focus voornamelijk op het bestrijden van de symptomen en het voorkomen van (ernstige) negatieve gevolgen zoals hoefbevangenheid. De medicatie die wordt gegeven bij PPID remt de hormoonproductie in de hypofyse waardoor de symptomen worden bestreden.

Cushing en voeding

Naast het behandelen van Cushing met medicatie, is het belangrijk om aanpassingen te doen in het management van je paard. Dit gaat vooral om voermanagement en weidemanagement. Doordat de suikerstofwisseling bij paarden met PPID verstoord is, is het belangrijk dat je goed let op de fructaan (suiker) inname door gras. Het weidemanagement is dus van groot belang. Naast gras is het ook van belang dat je let op andere voedingsbronnen wanneer jouw paard Cushing heeft. Zo is het belangrijk dat ruwvoer en eventueel krachtvoer suikerarm is. Laat indien mogelijk daarom het ruwvoer testen, en stap over wanneer het blijkt dat het ruwvoer veel suiker bevat.

Naast het kiezen voor een suikerarm rantsoen, kan je jouw paard met Cushing ook extra ondersteunen met kruiden en supplementen. Zo is monnikspeper een populair kruid dat vaak wordt ingezet bij paarden omdat het van nature een ondersteunend effect heeft op de hormoonhuishouding. Daarnaast zijn er meerdere kruiden met een positief effect op de suikerstofwisseling, zoals mariadistel, curcuma, gember en artisjok. Op deze manier kan je de glucosespiegel op een natuurlijke manier extra ondersteunen wanneer deze uit balans is. Bovendien kan je ook de weerstand een boost geven om je paard van binnenuit te ondersteunen.

Wil je graag supplementen gebruiken om jouw paard met Cushing extra te ondersteunen? Onthoud dan dat een supplement enkel een gezonde aanvulling is op het dagelijkse rantsoen, en in geen geval dient als vervanging voor voorgeschreven medicatie door een dierenarts.

Levensverwachting van een paard met Cushing

Ondanks dat er nog geen genezing is, is de levensverwachting voor een paard met PPID met de juiste maatregelen goed. In de meeste gevallen hebben paarden met Cushing die de correcte behandeling krijgen dan ook nog een heel leven voor zich. Medicatie en regelmatige controle bij de dierenarts zijn daarom van groot belang, naast een goed goed stal-, voer- en weidemanagement dat aansluit bij de behoeftes van jouw (oudere) paard.